شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۴
تحلیل ویژه

تله استراتژیک

تله استراتژیک
اخبار محرمانه - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست عاطفه شمس| چهارشنبه یکی از مهم‌ترین نشست‌های سیاسی رئیس‌جمهور با ...
  بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
عاطفه شمس| چهارشنبه یکی از مهم‌ترین نشست‌های سیاسی رئیس‌جمهور با نخبگان سیاسی بود. نشستی که به تنش و چالش کشیده شد و روایت‌های مختلفی از آن بیرون آمد. با این حال فراتر از اینکه در آن جلسه چه گذشت که در ادامه این گزارش خواهد آمد، سخنان محسن هاشمی، رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران بود. او از مهم‌ترین چالش موجود کشور با عنوان «تعلیق استراتژی» سخن گفت که به تله استراتژیک تبدیل شده است. در این نشست سه‌ساعته، رئیس‌جمهور میزبان جمعی از فعالان سیاسی دو جناح بود و مهم‌ترین محور این جلسه از سوی حاضران وضعیت اقتصادی کشور و مسئله مذاکره با آمریکا عنوان شد.
بازار
محسن هاشمی‌رفسنجانی، رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران، به سازندگی گفت که در این جلسه با بیان اینکه واقعیت امروز ایران را می‌توان به‌عنوان یک تحلیل راهبردی توصیف کرد، گفته است: «این موضوع بدین‌معناست که نه امکان پیشروی روشن و بدون دشواری وجود دارد و نه عقب‌نشینی کم‌هزینه ممکن است. به همین دلیل گفته شده که ما در شرایط تعلیق استراتژیک قرار داریم یا به نحوی در یک تله استراتژیک گرفتار شده‌ایم که لازم است این وضعیت مدیریت شود. زیرا در حال حاضر، سایه تهدید و احتمال وقوع جنگ، کشور را در وضعیتی قرار داده که سرمایه‌گذاری، ثبات اجتماعی و تصمیم‌گیری اقتصادی تقریباً به حداقل رسیده است. برخی حتی معتقدند که این روند به‌نوعی متوقف شده است. این توقف باعث تشدید فشارهای اقتصادی و معیشتی و افزایش نارضایتی اجتماعی شده و بحران‌های اجتماعی را به‌گونه‌ای فراهم کرده است که می‌تواند یکی از اهداف دشمن برای حمله به ایران باشد. بنابراین، ضروری است که از این وضعیت بی‌ثباتی خارج شویم». او همچنین ادامه داد: «برای عبور از بی‌ثباتی، وظیفه رئیس‌جمهور است که با کمک مقام معظم رهبری و با برنامه‌ای که به ایشان ارائه می‌کند، این مسیر را دنبال کند. چرا که بحران‌های امروز ایران به شکل درهم‌تنیده‌ای ظاهر شده‌اند؛ بحران اول مربوط به سرمایه اجتماعی و رابطه میان دولت و ملت است. دوم، بحران حکمرانی و ضعف شایسته‌سالاری و ناترازی‌های عمیق اقتصادی است و بحران سوم نیز شامل چالش‌های دیپلماتیک و فقدان متحدان مؤثر در عرصه جهانی است. این مسائل در کنار هم، منجر به بحران‌های دیگری همچون بحران فقر و کوچک شدن طبقه متوسط شده‌اند که حل هر یک از این بحران‌ها، مستلزم رعایت تقدم و تأخر است و با اصلاحات جزئی‌ که مدنظر شماست و بدون هماهنگی با سطوح راهبردی امکان‌پذیر نیست و اگر بر روی این مسائل کار نشود، می‌تواند نتیجه معکوس و تشدید بحران‌ها را در پی داشته باشد». رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در ادامه، راهکارهایی را پیشنهاد داد و گفت: «نکته این است که همه این راه‌حل‌ها باید به‌صورت همزمان پیش برود. در غیر این‌صورت، تأخیر در هر بخش می‌تواند بحران‌ها را تشدید کند. اولین راه‌حل این است که سرمایه اجتماعی ارتقا پیدا کند و همبستگی با پذیرش تکثر فرهنگی و اجتماعی انجام شود. همچنین کشور کمی به سمت امنیتی‌زدایی حرکت کند تا زمینه توانمندسازی فراهم شود و امید روشنی برای افراد توانمند ایجاد شود تا بتوانند کشور را از این وضعیت نجات دهند. در مرحله بعد، سیاست‌های رفاهی و اقتصادی واقعی، بسیار مهم است. افزایش دستمزدها باید متناسب با نرخ تورم باشد، نه اینکه مردم در آخر صف بودجه قرار بگیرند و با افزایش اندک حقوق در برابر تورم بالا، ادعا کنیم که رفاه اقتصادی ایجاد می‌کنیم. در کنار آن، حمایت از تولید و ایجاد فرصت‌های شغلی نیز از ضروریات است. اگر این راهکارها همراه با اصلاح نظام انتصابات و تقویت شایسته‌سالاری نباشد، نتیجه نخواهد داد. باید به کارآمدی نهادها بپردازیم که تنها از طریق شایسته‌سالاری قابل تحقق است. در سیاست خارجی و منافع بین‌المللی نیز باید تعریف برد-برد داشته باشیم که برای خروج از مشکلات سیاست خارجی لازم است. در مورد درآمد و هزینه در موضوع انرژی هم باید تصمیم جدی بگیریم تا بتوانیم منابع لازم را فراهم و مشکل محیط‌زیست‌مان را نیز حل بکنیم».
خط قرمز مذاکره
بعد از نشست، علی‌اصغر شفیعیان، فعال رسانه‌ای، نخستین کسی بود که روایتی کلی از ترکیب این نشست ارائه داد و در صفحه شخصی خود نوشت که رئیس‌جمهور با جمعی متنوع از دبیران‌کل احزاب، شخصیت‌ها و نخبگان سیاسی از طیف‌های اصلاح‌طلب، اصولگرا و مستقل دیدار کرده و پای سخنان آنها نشسته است. شفیعیان البته به این نکته‌ مهم نیز اشاره کرد که پزشکیان «رئیس‌جمهور همه مردم ایران است» و احزاب، با همه اهمیت‌شان، نماینده تمام جامعه نیستند. احمد شریف، عضو جبهه اصلاحات نیز در گفت‌وگوهایی که پس از نشست داشت به بخشی از سخنان پزشکیان اشاره کرد که در پاسخ به طرح موضوع مذاکره با آمریکا گفته بود در جریان سفر به سازمان ملل و تعامل با فرانسه، توافق‌هایی حاصل شده، اما آمریکا بلافاصله آنها را برهم زده و اساساً اهل مذاکره نبوده است. شریف نقل کرد که رئیس‌جمهور در پایان تأکید کرده تغییری در ترکیب دولت رخ نخواهد داد و عبور از بحران‌ها را در گرو انسجام ملی دانسته است. محمدعلی ابطحی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، روایتی انتقادی‌تر از این نشست ارائه داد. از نگاه ابطحی، یکی از مشکلات اساسی این است که احزاب در ایران «جدی» نیستند و هشدار داد که بی‌توجهی به سبک زندگی، دغدغه‌ها و خواسته‌های نسل جدید، شکاف میان حاکمیت و جامعه را عمیق‌تر می‌کند. آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات ایران، در این جلسه با بیان اینکه کشور در شرایطی خطیر قرار دارد و انسجام ملی، مستقیماً با امنیت ملی و مشروعیت سیاسی پیوند خورده است، تأکید کرد باید فهم مشترک از بحران‌ها و راه‌حل‌ها شکل بگیرد. او با اشاره به شکاف میان دستمزدها و تورم، وعده‌های محقق‌نشده‌ای مانند رفع فیلترینگ و تنش‌های مرتبط با سبک زندگی، گفت قربانی وفاق نباید مردم باشند و تأکید کرد که ما اکنون در همان آینده‌ای زندگی می‌کنیم که پیش‌تر آن را فروخته‌ایم. احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی در این خصوص نوشت که جمع شدن بیش از ۶۰ نفر با دیدگاه‌های متضاد دور یک میز، نه به رئیس‌جمهور کمکی می‌کند و نه به حاضران. زیدآبادی به‌طور خاص، رد مذاکره با آمریکا از سوی پزشکیان را «پاک کردن صورت مسئله» دانست و پرسید آیا عدم مذاکره، فشارهای اقتصادی را کاهش می‌دهد یا کشور را بیشتر در تنگنا قرار می‌دهد. او پیشنهاد کرد اگر دولت واقعاً به‌دنبال شنیدن نظرات جریان‌های مختلف است، باید از هر جریان یک نماینده صاحب‌نظر دعوت کند تا در جمعی کوچک، امکان گفت‌وگوی اقناعی فراهم شود. زیدآبادی هشدار داد که گرفتار شدن رئیس‌جمهور در امور جزئی و اجرایی و نادیده گرفتن تصویر کلان، می‌تواند برای دولت و کشور خطرناک باشد. سعید آجرلو، فعال سیاسی نزدیک به قالیباف، فضای نشست را نسبت به دیدار پیشین پزشکیان با رسانه‌ها امیدوارانه‌تر توصیف کرد و گفت پزشکیان حاضر نیست زیر بار تفاهمی برود که توان هسته‌ای، موشکی و منطقه‌ای ایران را بگیرد. در میان این تنوع سیاسی، اما غیبت جبهه پایداری قابل‌توجه بود. این جبهه در توئیتی اعلام کرد که «هر چند جبهه پایداری کما فی‌السابق آمادگی کامل برای کمک به رئیس‌جمهور محترم و دولت را دارد؛ ولی پس از معرفی نماینده پایداری برای حضور در این نشست و بنا بر اعلام متولیان جلسه، حضور ایشان را در این نشست به مصلحت ندانستند».


نظرات شما