اخبار محرمانه - اکو ایران /متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
از زمان حملات به تأسیسات هستهای ایران در جریان جنگ 12 روزه میان ایران و ائتلاف آمریکا-اسرائیل که از 13 تا 25 ژوئن روی داد، روایتهای رسمی طرفها درباره وضعیت برنامه هستهای ایران همچنان با یکدیگر در تضاد است.
بازار 
در 10 ژوئیه، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در گفتوگو با روزنامه لوموند تأکید کرد: «این تصور که یک برنامه نابود شده باشد (...) محاسبهای نادرست است.» او همچنین هشدار داد که مسابقه تسلیحات هستهای عملاً دوباره شعلهور شده است. در مقابل، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در 26 ژوئن مدعی شد که «برنامه هستهای ایران را بهطور کامل نابود کرده» و هر گزارشی خلاف این ادعا را «اخبار جعلی» خواند.
ارزیابی اسرائیل
به نوشته روزنامه لوموند، به نقل از یک منبع دیپلماتیک فرانسوی نزدیک به کاخ الیزه، در اوایل سپتامبر، اسرائیل ارزیابی خود درباره حملات ژوئن به تاسیسات هستهای ایران را در اختیار مقامهای فرانسوی قرار داده است؛ ارزیابیای که با موضع کاخ سفید مغایرت داشت. این منبع آگاه نقل کرده است که اسرائیل مدعی شده: «اگرچه سایتهای ساخت سانتریفیوژ و بیشتر تأسیسات غنیسازی اورانیوم، بهویژه در فردو و نطنز، منهدم شدهاند، ایران همچنان بخشی از این تجهیزات را در اختیار دارد.» آیا این تجهیزات کافی هستند؟ بنا بر برآورد سرویسهای اطلاعاتی اسرائیل، «تعداد آنها برای ازسرگیری سریع برنامه کافی نیست، اما این تنها مسئله زمان است.»
اسرائیل همچنین مدعی است تهران کل ذخایر مورد نیاز برای ساخت بمب هستهای را حفظ کرده است. بر اساس برآورد اسرائیلیها، ایران «450 کیلوگرم اورانیوم به شکل گاز» در اختیار دارد. برای مصارف غیرنظامی، این ماده باید تا سطح 20 تا 60 درصد غنیسازی شود، اما برای اهداف نظامی سطح غنیسازی باید به 90 درصد برسد. مقامهای اسرائیلی توضیح دادهاند که برای این کار تنها به فضایی حدود 250 متر مربع نیاز است، چیزی که در توان ایران است. افزون بر این، آنها میگویند که ایران با وجود حذف بیش از دوازده دانشمند مرتبط با برنامه هستهای، تمامی دانش فنی خود را حفظ کرده است.
با این حال، دستیابی به غنای 90 درصدی بهتنهایی برای تولید سلاح کافی نیست. اورانیوم غنیشده در این سطح همچنان در حالت گازی باقی میماند و برای استفاده نظامی باید به فلز اورانیوم تبدیل شود؛ فرآیندی که نیازمند تخصصی بسیار پیشرفته است. به نظر میرسد در این مرحله از برنامه هستهای ایران، ابهامات متعددی وجود دارد. همچنین موضوع حساس سامانههای پرتاب که برای حمل کلاهک هستهای از آن استفاده میشود، همچنان حلنشده باقی مانده، هرچند ادعا میشود طرحهای پیشرفتهای در این زمینه وجود دارد.
بازسازی توان پدافند هوایی
این گفتوگوها با فرانسه بار دیگر نشان داد که اسرائیل سطح قابل توجهی از اطلاعات درباره ایران در اختیار دارد. در حالی که سرویسهای اطلاعاتی غربی باید منابع انسانی و فنی خود را میان مناطق مختلف جهان تقسیم کنند، اسرائیل از مدتها پیش ایران را اولویت اصلی خود قرار داده است. اسرائیل میگوید به لطف منابع انسانی و ابزارهای فنی خود «قادر است هرگونه ازسرگیری برنامه را شناسایی کند»، بهویژه با رصد ایجاد آزمایشگاههای جدید.
اسرائیل تأکید کرده که اگر برنامه هستهای ایران بار دیگر شتاب بگیرد، بار دیگر جنگندهها و نیروهای کماندوی خود را علیه ایران به کار خواهد گرفت؛ اما این بار، به گفته مقامهای اسرائیلی، هدف نه تنها زرادخانه هستهای، بلکه از جمله مراکز سیاسی و اقتصادی خواهد بود. با این حال، اسرائیل تمایلی به ورود دوباره به یک حمله گسترده ندارد، زیرا پیش از هر چیز باید توان پدافند هوایی خود را که در جنگ کوتاه ژوئن فرسوده شد، بازسازی کند. اسرائیل همچنین گفته که با اصل یک توافق مخالفتی ندارد، اما شرط آن را توقف کامل همه فعالیتهای غنیسازی اورانیوم و قطع حمایت از متحدان منطقهای ایران مانند حزبالله و حوثیها عنوان کرده است.
قطع ارتباط دستگاههای اطلاعاتی آمریکا
این رایزنیها میان اسرائیل و فرانسه برای پاریس بهویژه ارزشمند است، زیرا دستگاههای اطلاعاتی آمریکا از اواخر ژوئن هرگونه همکاری با شرکای اروپایی خود در موضوع هستهای ایران را متوقف کردهاند. از آن زمان، آژانسهای اطلاعاتی آمریکا - از جمله سیا (CIA)، آژانس اطلاعات دفاعی (DIA) و آژانس امنیت ملی (NSA) - بهطور کامل از برقراری ارتباط با متحدان خود در این زمینه منع شدهاند. ترامپ نابودی توان هستهای ایران را قطعی میدانست و بر این باور بود که هرگونه بحث بیشتر، سخنان او را زیر سؤال میبرد. کسانی که از این دستور سرپیچی کنند، از خطرات آن آگاهاند.
در 22 اوت، ژنرال جفری کروز، رئیس آژانس اطلاعات دفاعی، برکنار شد؛ پس از آنکه سازمان او گزارشی درباره حملات آمریکا به ایران در ژوئن منتشر کرد که با روایت ترامپ همخوانی نداشت. در آن گزارش نتیجهگیری شده بود که برنامه هستهای ایران تنها «برای چند سال به تأخیر افتاده» اما نابود نشده است. این سند بعدها به رسانهها درز کرد و خشم کاخ سفید را برانگیخت.
دانیال دلاوری