بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - اطلاعات /« آمار » عنوان یادداشت سردبیر روزنامه اطلاعات، علیرضا خانی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
اول ـ دانشجویان رشته آمار، معمولاً در همان ترم اول با این جمله مشهور آشنا می‌شوند «ما در جهان سه نوع دروغ داریم. اول: دروغ معمولی. دوم: دروغ شاخدار، و سوم: آمار!» 
علم آمار به طور طبیعی برای این خلق شده است که به یاری آدمیان آید، تصور درست‌تری از محیط اطراف و هستی به افراد ببخشد و امور کیفی و غیرقابل اندازه‌گیری را «کمّی» و قابل قیاس کند.
به طور طبیعی اداره جوامع امروزی بدون آمار امکانپذیر نیست. برای یک میهمانی ساده به آمار میهمانان نیاز داریم تا بتوانیم امکان پذیرایی شایسته را فراهم آوریم، به طریق اولی، دولت‌ها باید بدانند سالانه برای کل جمعیت کشورشان به چه میزان غلات، گوشت، آب آشامیدنی، انرژی، دارو، کتاب و لوازم التحریر دانش آموزان و غیره نیاز دارند.
اما آمار، اگر به درستی و دقت به دست نیامده باشد می‌تواند منشاء اشتباهات تحلیلی قرار گیرد، اگر توسط آمارگیران غیرحرفه‌ای یا با مبنایی که تعریف دقیق ندارد، به دست آید ممکن است بهره‌گیران از آمار را به اشتباه اندازد. این مباحث، در مبانی فلسفه و منطق وجود دارد و نیاز به توضیح و تفصیل ندارد. فی‌المثل اگر کسی بخواهد آمار سرنشینان یک واگن مترو را محاسبه کند، کار چندانی ندارد اما اگر کسی بخواهد آمار سرنشینان غمگین یک واگن مترو را بشمارد کار بسیار دشوار می‌شود به گونه‌ای که اگر چندنفر بخواهند این کار را انجام دهند، قطعاً آمارهای متفاوت و متناقضی به دست می‌آید چون تعریف دقیقی از واژه غمگین بر مبنای ظاهر و چهره افراد نمی‌توان ارایه داد… به هر حال آمار چاقوی دو سری است که گاه می‌تواند بسیار مفید باشد و گاه می‌تواند آدم‌ها را بسیار به خطا بیندازد…
دوم ـ یکی از وزرای محترم روز چهارشنبه در جمع خبرنگاران گفت که وعده ما برای ایجاد یک میلیون شغل در سال، از هم اینک محقق شده و ما این کار را کرده‌ایم.
اثبات اینکه این سخن، درست یا نادرست است، از هر دو سو دشوار است. آنچه اهمیت دارد، باورپذیری چنین‌ آمارهایی نزد مردم است. فی‌المثل چنانچه یک میلیون شغل در بازار اشتغال کشور ایجاد شده باشد اثراتش به گونه‌ای است که همه خانواده‌‌ها، در میان خود یا دست‌کم در میان بستگان نزدیک خود، آن را احساس می‌کنند. پرسش دیگری که پیش می‌آید آن است که در شرایط تورمی کم‌سابقه کنونی و رکود کم همتای فعلی، با نرخ سرمایه‌گذاری داخلی ناچیز و سرمایه‌گذاری خارجی صفر، چگونه چنین چیزی ممکن و محتمل است؟ آمار مشاغل از دست رفته چه میزان بوده است؟
برای باورپذیرکردن مردم نسبت به چنین گزاره‌ای، خیلی خوب و بلکه ضروری است وزارتخانه مربوطه که مدعی است این آمار دقیق و ثبت شده است، جزئیات آمار اشتغال ایجاد شده را به تفکیک استان‌ها و شهرستان‌ها و نام کارخانجات و کارگاه‌ها، روی اینترنت منتشر کند تا قابلیت راستی‌آزمایی داشته باشد و شبهه و تشکیکی باقی نماند. به ویژه اینکه مردم این سابقه را دارند که در دولت‌های نهم و دهم، با دست بردن در تعریف «اشتغال» نرخ بیکاری پایین آمد به‌گونه‌ای که هر کس در هفته «یک ساعت» کار انجام داده باشد، شاغل محسوب می‌شود و در آمار بیکاران نمی‌آید و ظاهراً مبنای محاسبه شاغلان و نیز محاسبه شغل‌های جدید نیز همچنان همان است.
سوم ـ رئیس دولت فعلی موکداً قول داده بودند که دولت سالانه یک میلیون مسکن و جمعاً طی 4 سال 4 میلیون مسکن بسازند. بر اساس همان مبنای شفاف‌سازی و قابل جایگزین کردن سخن‌ها با اعداد، خوب است وزارت راه و شهرسازی آدرس و مشخصات شهرک‌های ساخته شده توسط دولت طی یک سال و نیم اخیررا ـ که طبعاً باید حدود یک و نیم میلیون واحد مسکونی باشد ـ برای اطلاع عموم منتشر کند. شمارش واحد‌های مسکونی قطعاً بسیار ساده‌تر و امکانپذیرتر از شمارش مشاغل ایجاد شده است.