بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - ایران /متن پیش رو در ایران منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
اگر شروع دور جدید فشارها علیه جمهوری اسلامی ایران را اردیبهشت 1397 و خروج یکجانبه امریکا از برجام عنوان کنیم، اکنون با گذشت بیش از سه و نیم سال از آن می‌توان به میزان محقق شدن یا شکست اهداف تعریف شده از پروژه کارزار فشار حداکثری علیه کشورمان پرداخت. اصلی‌ترین هدف امریکا را می‌توان «تغییر رفتار» تهران معرفی کرد. تصور ساکنان اتاق بیضی شکل کاخ سفید آن بود که در کوتاه مدت مردم ایران به دلیل فشارهای اقتصادی به ستوه آمده و به رویارویی با نظام دست خواهند زد و در نهایت حاکمیت به چرخش در رفتار مجاب خواهد شد. گزاره «تابستان داغ» که مقامات وقت ایالات متحده از آن استفاده می‌کردند در همین چهارچوب تحلیل می‌شود. سرفصل تغییر رفتارهای ایران نیز از جانب آنها تنظیم شده بود و بارها امریکایی‌ها به آن اشاره کرده بودند. پمپئو وزیر وقت خارجه امریکا تحت عنوان 12 پیش شرط برای شروع دور جدید مذاکرات زیاده‌خواهی‌های این کشور را به صورت مکتوب به ایران و دیگر کشورها اعلام کرد. هر چند در داخل کشور برخی افراد و مسئولین حتی فکر مذاکره با ترامپ را در سر داشتند اما راهبرد «نه جنگ می‌شود و نه مذاکره می‌کنیم» کشور را از باتلاقی که مرعوبان امریکا به آن امید داشتند نجات داد. در نهایت دونالد ترامپ و پمپئو که ابتدا به شرط گذاری برای کشورمان مشغول بودند به فرستادن کشورهای دیگر به ایران برای تحمیل خواسته‌های خود متوسل شدند. دست رد به صف طویل این کشورها از جمله نخست وزیر ژاپن و وزیرخارجه آلمان و تعدادی از کشورهای همسایه نشان داد که ایران خواسته‌های حداکثری و عقب‌نشینی‌های فرابرجامی را به هیچ عنوان نخواهد پذیرفت.
 با مقاومت مردم و از دستور خارج شدن 12 پیش‌شرط پمپئو که درصدد به تسلیم کشاندن ایران و از دست دادن بازدارندگی و مؤلفه‌های قدرت ایران بود، امریکایی‌ها نتوانستند به این هدف خود برسند. افزون بر این موارد نه تنها فشارها به مردم و نظام نتیجه نداد که حتی اکنون اثردهی تحریم‌ها نیز کاهش یافته است. این مهم را نه فقط تحلیلگران و آمارهای اقتصادی داخلی که حتی کارشناسان حاضر در اردوگاه غرب و نهادهای بین‌المللی نیز اذعان کرده‌اند.
اعتراف به کند شدن عقربه تحریم‌ها
صندوق بین‌المللی پول اخیراً در گزارشی میزان تولید ناخالص داخلی ایران در سال 2021 را 1.08 هزار میلیارد دلار اعلام کرده است که نسبت به کشورهای منطقه در جایگاه نخست قرار دارد و عربستان و ترکیه در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفتند. همچنین به گزارش مرکز آمار اتحادیه اروپا، صادرات ایران به اتحادیه اروپا در ماه اکتبر، به بالای 103 میلیون یورو رسیده که بالاترین رقم از پایان سال 2018 تاکنون است. براساس این گزارش صادرات ایران در 10 ماه ابتدایی امسال 22 درصد نسبت به سال گذشته بیشتر شده است.
علی واعظ نیز چند روز قبل در یک گفت‌وگو در کلاب‌هاوس به موضوع کاهش اثرگذاری تحریم‌ها اعتراف کرده بود. وی که از افراد نزدیک به تیم مذاکره کننده کنونی امریکا در وین بوده و روابط خوبی با تیم مذاکره کننده امریکا در زمان امضای برجام داشته است گفته: «[غربی‌ها] می‌‌دانند که اثردهی تحریم‌ها کم شده است؛ شکی در آن نیست. ولی اولاً این یک بازی موش و گربه است، یعنی معمولاً وقتی شما تحریم اعمال می‌کنید، یک اثر روانی بلافاصله دارد که آن را در سقوط ارزش ریال مثلاً می‌‌شود دید و یا افزایش تورم، بعد بتدریج اقتصاد جایگاه خود را پیدا می‌کند، بالانس پیدا می‌کند و راهکارهای جدیدی را پیدا می‌کند که تحریم‌ها را دور بزند؛ آن وقت طرف تحریم کننده اگر بخواهد همچنان فشار را اضافه کند باید آن مسیرها را هم شناسایی و سعی کند مسدود کند.»
مسئول پروژه ایران در گروه امریکایی بحران در ادامه با اشاره به اینکه تلاش برای مسدودسازی مسیرهای جدید جهت اثرگذار ماندن تحریم موفق نخواهد شد گفت: «ولی باز هم اگر بخواهیم خیلی واقع بین باشیم، واقعیت این است که این کار نهایتاً 10 تا 20 درصد فشار اضافی بر اقتصاد ایران ایجاد بکند و بازگرداندن مکانیسم ماشه و تحریم‌های اتحادیه اروپا هم فرض کنید 10 تا 20 درصد دیگر فشار ایجاد کند. به هرحال واقعیت این است که اقتصاد ایران فشار اصلی تحریم‌ها را پشت سر گذاشته و به هرحال همچنان سرپا است و این میزان اضافه فشار هم به احتمال زیاد اقتصاد ایران را از پا در نخواهد آورد. حتماً فشار را اضافه خواهد کرد ولی به گمان من نباید از آن انتظار این را داشت که معجزه‌ای کند یا آن طور که خیلی‌ها در واشنگتن فکر می‌‌کنند یک مقدار کمی فشار کافی است تا اقتصاد ایران متلاشی شود یا نظام در ایران متلاشی شود. اینها به گمان من خام‌اندیشی است» همه این موارد نشان دهنده کاهش جدی اثرگذاری تحریم و نگرانی غرب از این موضوع است.
کره جنوبی متضرر از تحریم‌های ایران
تحریم‌های یکجانبه علیه ایران بسیاری از دیگر کشورها و حتی متحدان امریکا را هم دچار مشکل کرده است. یون کانگ هوین سفیر کره جنوبی در تهران اخیراً طی مصاحبه‌ای به همین مسأله اشاره کرده است. وی در جمله‌ای قابل تأمل اعلام کرد که کره جنوبی بعد از مردم ایران بیشترین آسیب را از تحریم‌های امریکا علیه ایران دیده است. او حتی در مصاحبه اخیر خود گفته بود صنعت پتروشیمی این کشور به دلیل همین تحریم‌ها با مشکلات زیادی مواجه شده است. این مسائل باعث شد تا کره جنوبی که بدهی چند میلیارد دلاری به ایران هم دارد در سفری به وین با کشورهای عضو مذاکره کننده گفت‌وگو کند و از منافع از دست رفته خود بگوید. این کشور، معاون وزیر خارجه خود را به وین فرستاد و حتی در جریان رایزنی‌ها با کشورهای عضو برجام با علی باقری نماینده جمهوری اسلامی در مذاکرات رفع تحریم نیز گفت‌وگو کرد. به نظر می‌رسد بدهی‌های سئول به تهران که بیش از هشت میلیارد دلار تخمین زده می‌شود یکی از محورهای این گفت‌وگوها باشد. یکی از موضوعات اختلافی دو کشور همواره مسأله چگونگی پرداخت این پول به کشورمان بوده است. کره جنوبی تلاش دارد تا برای نجات برخی شرکت‌های خود از مشکلات اقتصادی در ازای پول‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های سئول، به واردات محصولات خود به بازار ایران رو آورد. این اقدام البته برای تهران صرفه اقتصادی ندارد. از آنجا که اجازه ورود کالاهای کره‌ای به ضرر تولیدکنندگان و کارگران ایرانی خواهد بود و به نوعی ایران را از اختیار چگونگی استفاده از پول‌های خود محروم می‌کند طبیعتاً مورد قبول طرف ایرانی نخواهد بود.
در جریان دیدار چوی جانگ کان معاون وزیر خارجه کره جنوبی با علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تأکید کرد که فارغ از نتایج گفت‌وگوها در وین، دولت کره جنوبی موظف به آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران است و تحریم‌های یکجانبه امریکا نمی‌تواند توجیهی برای عدم پرداخت بدهی‌ها به ایران باشد. در این جلسه همچنین تصریح شد که خودداری غیرقانونی و غیرقابل توجیه کره جنوبی از بازپرداخت بدهی‌های خود به ایران، نقطه‌ای تیره در تاریخ روابط دو کشور خواهد بود و سئول باید هرچه سریع‌تر نسبت به آزادسازی منابع ایران اقدام کند. وزارت امور خارجه کره جنوبی نیز پس از این دیدار در بیانیه‌ای اعلام کرد دو طرف توافق کردند کارشناسان دو کشور برای بحث پیرامون مسائل مرتبط با انتقال پول‌های بلوکه‌ شده رایزنی‌های کاری انجام دهند.
همه شواهد نشان می‌دهد خشاب سلاح تحریم امریکا گلوله‌ای برای شلیک ندارد و آنها که دست خود را خالی می‌بینند شکست کارزار فشار حداکثری را به تماشا نشسته‌اند.