چاپ

اخبار محرمانه - خراسان / « پیام روشن تراز تجاری منفی » عنوان یادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم مهدی حسن زاده است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
با وجود اخبار مثبتی که از بهبود روابط تجاری کشور طی ماه های اخیر منتشر شده است که مهم ترین آن ها، تسریع در فرایند پیوستن ایران به اتحادیه های اوراسیا و شانگهای و همچنین افزایش تعاملات دیپلماتیک با کشورهای همسایه است، خروجی این اتفاق در تجارت خارجی کشور چندان مثبت نبوده است. چرا که گزارش گمرک از تجارت 7 ماهه کشور تراز تجاری منفی 3.3 میلیارد دلار را نشان می دهد که به معنای فاصله قابل توجه صادرات غیرنفتی در مقایسه با واردات است.
براساس گزارش گمرک در 7 ماه نخست امسال 31.7 میلیارد دلار واردات انواع کالا به کشور انجام شده است. در همین مدت صادرات غیرنفتی کشور28.4 میلیارد دلار بود که 3.3 میلیارد دلار کمتر از واردات است و به این ترتیب تراز تجاری کشور در 7 ماهه امسال به منفی 3.3 میلیارد دلار رسیده است که کم سابقه و نگران کننده است. این در حالی است که در 7 ماهه سال گذشته تراز تجاری کشور منفی 800 میلیون دلار بود که به مراتب تراز تجاری مناسب تری نسبت به امسال را نشان می داد. این فاصله به معنی کسری 3.3 میلیارد دلاری تامین ارز بدون اتکا به دولت است و با این روند، ممکن است کسری تجاری امسال از مرز 5 میلیارد دلار نیز بگذرد.
شاید بتوان ردپای جهش نرخ ارز در ماه های اخیر را در این کسری دید، چرا که نبض اصلی بازار ارز از مسیر تامین ارز صادرات غیرنفتی می گذرد. این جاست که تفاوتی بین واقعیت گسترش تعاملات دیپلماتیک با همسایگان و منفی تر شدن تراز تجاری کشور دیده می شود و این پرسش مطرح می شود که این تعاملات تجاری چرا به بهبود وضعیت تجاری کشور منجر نشده است.
واقعیت این است که تجارت ریشه در تولید داخل و مناسبات خارجی کشور دارد. برای تقویت صادرات و کاهش واردات باید تولید داخل به ویژه در بخش هایی که سهم اصلی واردات را دارند، تا حد ممکن بیشتر شود. این مسئله موضوعی زمان بر است و تا زمانی که رشد صنعتی و کشاورزی بالایی نداشته باشیم در عمل در اقلام مهم صنعتی و به ویژه کشاورزی از جمله نهاده های دامی واردکننده ایم. در موضوع کشاورزی با توجه به محدودیت منابع آبی و کمبود بارش، انتظار رشد چندانی نمی توان داشت و به این ترتیب انتظار جهش صادراتی نیز نمی توان داشت. در بخش صنعت حتی خام فروشی از حدی بیشتر ممکن نیست چرا که افزایش تولید در بخش های معدنی و صنایعی نظیر فولاد و سیمان، معطل افزایش تامین انرژی از جمله برق و گاز است، آن هم در شرایطی که تامین برق و گاز در لبه سر به سری تولید و مصرف است، نمی توان انتظار افزایش تولید چندان زیاد و در پی آن جهش صادراتی داشت. آن هم در شرایطی که به تدریج با پیشرفت طرح نهضت ملی مسکن و رسیدن تدریجی پروژه ها به مرحله سفت کاری، مصرف داخلی فولاد و سیمان افزایش خواهد یافت و امکان صادرات حتی در حد فعلی سخت خواهد بود. از سوی دیگر بازار فولاد نیز با عوارض صادراتی وضع شده از سوی وزارت صمت و رقابت منفی روس ها و قیمت شکنی آن ها توان صادراتی چندانی ندارد.مسئله دیگر نوع مناسبات تجاری و ارتباطات دیپلماتیک مرتبط با آن است. طی ماه های اخیر تحولات خوبی رخ داد و مسیر پیوستن ایران به اتحادیه های اوراسیا و شانگهای تاحد زیادی جلو رفت. با این حال اثر این تعاملات و مذاکرات در سفره تجارت خارجی چندان دیده نمی شود و چنان که بالاتر گفتیم، براساس گزارش گمرک، تراز تجاری در 7 ماهه نخست امسال منفی 3.3 میلیارد دلار است. در چنین شرایطی باید توجه داشت که تعاملات دیپلماتیک زمانی می تواند به بهبود وضعیت تجارت کشور منجر شود که همراه با نقشه توسعه صنعتی و کشاورزی باشد که بتواند از مسیر تقاضای خارجی، تقویت تولید داخلی را رقم بزند، در غیر این صورت نباید از تعاملات تجاری و پیوستن به اتحادیه های تجاری مختلف، انتظار معجزه داشت.