بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
پس از افزایش قیمت آرد صنایع و مستثنی شدن نانوایان سنتی پز از این اصلاح قیمت و در حالیکه مسئولان بارها از عدم اجرای قانون حذف ارز 4200 تومانی برای نان و دارو خبر داده‌اند، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد بساط سودجویی در برخی از نانوایی‌های سطح کشور حسابی داغ شده و در برخی از مناطق شاهد شکل گیری صف‌های طولانی و اعلام محدودیت‌های خود ساخته در خرید نان هستیم. در این رابطه بررسی‌ها نشان می‌دهد شرکت بازرگانی دولتی به طور میانگین روزانه 10 کیسه آرد بین نانوایی‌های سنتی توزیع می‌کند اما فارغ از تخلفاتی که در زمینه کم فروشی و گرانفروشی همواره وجود داشته، شکاف قیمتی 600 هزار تومانی آردهای نانوایی‌ها با نرخ بازار آزاد باعث شده تا تعدادی از این واحدها که به نظر می‌رسد روزانه در حال افزایش است به سودای کسب سودهای بادآورده‌ای که می‌تواند بدون هرگونه فعالیت از درآمد روزانه تولید و فروش نان آنها بیشتر شود با ترفندهای مختلف این آردها را در بازار آزاد به فروش می‌رسانند. نکته حائز اهمیت این موضوع قاچاق این آردها به کشورهای منطقه است که بازهم سودهای کلانی را برای این سوداگران به همراه دارد. البته همچون روال مرسوم رویه انکار به جای برخورد قانونی وجود دارد. به هر حال حاشیه‌های قوت لایموت این روزها نان‌آوران خانواده را ناراضی کرده است.
صف‌های طویل مقابل نانوایی‌ها
بر اساس این گزارش، این روزها اگر به نانوایی‌ها سر زده باشید ساعات کارشان بسیار کمتر شده است و شاهد شکل‌گیری صف‌های طویل در برخی از ساعات در مقابل نانوایی‌ها هستیم البته در این میان بحث‌ها میان مشتریان و نانوایان هم رو به گسترش است و روزی نیست که مشتری به دلیل کم فروشی و گرانفروشی و یا کیفیت پایین نان از برخی واحدهای صنفی ناراضی نباشد البته دلیل این شرایط را باید در عدم تولید و فروش نان به میزان سهمیه دریافتی جست‌وجو کرد، ضمن آنکه برخی از گزارشات از ذخیره‌سازی و احتکار آردهای برخی نانوایی‌ها در برخی از انبارهای اطراف شهر حکایت دارند که یا به سودای فروش در بازار داخلی به ویژه فانتزی فروشان احتکار شده‌اند یا قصد قاچاق به خارج مرز دارند. در این رابطه بررسی‌ها از روند توزیع آرد یارانه‌ای نشان می‌دهد شرکت بازرگانی دولتی به طور میانگین برای هر نانوایی 10 کیسه آرد در نظر می‌گیرد که تفاوت قیمت آن با نرخ آزاد 600 هزار تومان است، برخی از نانواها که تعدادشان این روزها هم کم نیست، تعدادی از آردهایی که به نرخ دولتی گرفته‌اند را در بازار آزاد به قیمت‌های هر کیسه تا یک میلیون تومان می‌فروشد. ‌این تفاوت قیمت انگیزه زیادی برای فروش آرد در بازار آزاد و قاچاق ایجاد کرده است. برخی نانوایان می‌گویند نپختن نان به صرفه‌تر است فروش 10 کیسه آرد در روز حداقل 6 میلیون تومان سود دارد. حتی عسکری، بازرس سازمان جهاد کشاورزی هم در این‌باره می‌گوید: «نانوایی‌ها به هر مدلی سهمیه آردشان را می‌فروشند چون سود بیشتری برایشان دارد.»
آرد یارانه‌ای در سفره همسایگان
اما مسأله به این سادگی نیست، دست‌های پنهانی هستند که این آردها را حتی از مرزها خارج می‌کنند، همان‌گونه که اخیرا بازرسان از کشف 1100 کیسه آرد در یکی از انبارها خبر داده‌اند. این آرد‌ها همان آردی که باید در نانوایی‌ها پخت می‌شد و سر سفره مردم می‌آمد. در این رابطه یکی از بازرسان می‌گوید: «ارزش این آردها 73 میلیون تومان است و پس از اینکه قیمت‌ها یک‌شبه 10 برابر شد 700 میلیون تومان به جیب می‌زنند، اینها بازی با سفره و نان مردم است که همه از جیب مردم برداشته می‌شود‌.» چهره‌قانی بازرس سازمان صنعت می‌گوید: هر نانوایی در سطح شهر ماهانه 180 میلیون تومان هزینه دارد و 90 هزار نانوایی در سطح کشور داریم، این یارانه‌ای که به آرد داده می‌شود‌ از جیب مردم به جیب این شبکه ‌فساد در آرد می‌رود. این رقم که حدود 16200 میلیارد تومان است در قالب ‌یارانه‌دهی ناعادلانه و توزیع نامناسب هدر می‌رود و یا به عبارتی از جیب مردم برداشته می‌شود. گزارش‌هایی وجود دارد که آرد یارانه‌ای‌ به کشورهای همسایه از جمله پاکستان، عراق و ترکیه قاچاق می‌شود، اختلاف شدید قیمتی نرخ دولتی با آزادِ آرد، عامل قاچاق‌ است. دلایل اختلاف قیمت هم اینگونه است؛ نخست اینکه، قیمت آرد به دلیل پرداخت یارانه، در داخل کشور بسیار کم است، نکته دوم قیمت‌های جهانی روز به روز افزایش یافته و در یک سال اخیر قیمت گندم جهانی 123 درصد رشد داشته است، سوم اینکه وضعیت خشکسالی و تغییرات آب و هوایی موجب شده که تولید در کشور‌ها کمتر شود، نکته چهارم اینکه بحران کووید 19 و جنگ بین روسیه و اوکراین موجب شده کشورها ذخایر خود را بیشتر کنند مثلا چین نیمی از گندم صادراتی جهان را در انبارهای خود ذخیره کرده است. همه این عوامل باعث شده که کشورهای همسایه به تعبیر وزیر جهاد کشاورزی مانند یک جاروبرقی کالاهای اساسی از جمله گندم ایران را به سمت خود بکشند.
آرد سه نرخی
بنابراین گزارش از سوی دیگر اختلاف قیمت آرد در داخل کشور هم که سه نرخ وجود دارد (آرد یارانه‌ای نانوایی، آرد نانوایی آزاد‌پز و آرد صنعتی) عاملی برای فروش آرد یارانه‌ای شده است. هر کیلو گندم وارداتی برای کشور حدود 13 هزار تومان تمام می‌شود، اما کیلویی 650 تومان به نانواهای دولتی، کیلویی 900 تومان به نانواهای آزادپز و هر کیلو 16000 تومان به صنایع غذایی تحویل می‌‌شود. در این‌باره مدیر یک کارخانه آرد می‌گوید: نانوایان که آرد یارانه‌ای می‌گیرند، به دو حالت آرد را به ما می‌فروشند، یا به جای آرد پول به نرخ آزاد از ما می‌گیرند و یا آرد خود را به ما می‌دهند و ما پس از تعویض کیسه که ظاهر دولتی دارد، به نرخ آزاد می‌فروشیم.
بنابراین گزارش وقتی آرد 3 نرخی باشد و کماکان آرد یارانه‌ای هم داشته باشیم قطعا فساد برای دستیابی به این آرد یارانه‌ای و کسب منافع مالی زیاد از محل فروش آزاد آن شکل می‌گیرد. به عقیده برخی کارشناسان این روزها اگر برخی نانوایی‌‌ها شلوغ و پرصف هستند، به دلیل کم‌‌کاری نانوایان در تهیه نان و فروش آرد یارانه‌ای به نرخ آزاد است. کارشناسان معتقدند اگرچه حذف ارز 4200 تومانی می‌تواند در کوتاه‌مدت تبعاتی برای معیشت مردم ایجاد کند، اما در طولانی‌مدت اثرات بسیار مطلوبی خواهد داشت که حذف رانت، فساد و جلوگیری از خروج ارز و تک نرخی شدن قیمت‌ها و شفافیت در بازار از جمله آنها است‌. اگرچه به نظر می‌رسد در حوزه نان پرداخت یارانه همچنان همراه با فساد بوده و در نهایت این مردم هستند که برای تامین نیاز خود باید به هر قیمتی نان خود را تهیه کنند.